Boyotu: birtakım tedavilerde kullanılır. Boyotu halk arasında çemen otu olarak bilinir ve çok şifalı bir bitkidir. Boyotu ülkemizdede yetişir ve ana dolu insanı tarafından çok tüketilen bir tür şifalı bitkidir. Anayurdu güney Avrupa ve Akdeniz havzasında uzun süre yaşayan otsu bitki olup baklagiller familyasındandır. Bir metre ile atmış santim arasında boyu olan ama ülkemizde yabani olarak yetişir. Güneydoğu ve orta Anadolu bölgesinde kültürü yapılmaktadır. Gövdesi açık yeşil, yuvarlak kesitli, ince tüylü ve dallara ayrılan yapıdadır. Bitki bazen yatay bazen de dikine yetişir. Yaprakları açık yeşil olup yaprakların kenarları ince dişli ve oval biçimli üç yapraktan oluşmaktadır. Çiçekleri yaz ortasında açar sarımsı beyaz renktedir. Çiçekleri olgunlaşınca her biri 15-20 adet sarı kahve renkli küçük tohum taşıyan tohum zarfına dönüşür ve bu tohumlarla çoğalır. Boyotu alkalik toprakları bol güneşli yerleri ve suyun akıntılı yerlerini sever. Boyotunun ç keskinok keskin kokulu tohumları %30 oranda yapışkan bitki sıvısı ve uçucu sabit yağları; kolin, trigonellin ve kumarin isminde maddeleri içerir. Boyotunun yaprakları salata olarak tüketilir ve aynı zamanda haşlanarak sebze gibi tüketilir. Yaprakları çiğ olarak tüketilir. Tohumları bazı ülkelerde baharat olarak kullanılır. Bizde ise keskin kokulu tohumlar pastırma yapımında kullanılıyor. Pastırmanın üzerine sürülen çemenin içine tohumlar ezilerek katılıp. Keskin kokulu çemenin ana maddesidir.

Boyotu Faydaları: Boyotu öksürüğü hafifletir, göğsü yumuşatır, bronşiti ve boğaz arısını hafifletir, balgam söktürür ve rahatlama sağlar. Boyotu sindirimi kolaylaştırır, acı olması nedeni ile sindirim sistemini uyarır, mide ve bağırsak gazlarını giderir. Boyotu cinsel gücü artırıcı özelliği vardır, vücudu temizler tonik görevi yapar. Kadınların aybaşı dönemini arısız atlatmalarına yardımcı olur. Boyotunun emzikli annelerin sütünü çoğaltmasına yardımcı olur. Yazdığım boyotunun bütün bu bilgiler için sonbaharda olgunlaşan tohumları toplanır bir bardak sıcak suya 1,5 tatlı kaşığı tohum konup 10 dakika kısık ateşte kaynatılarak günde üç su bardağı içilirse vücuda detoks etkisi yaratır. Boyotunun yaralara ve çibanlara iyi geldiği söylenir. Bunun için boyotu tohumları ezilerek suyla karıştırılarak macun haline getirilip yaraların ve çibanların üzerine konularak kullanılır. Boyotunun içindeki yoğun kalsiyum ve magnezyum minerali ergenlik cağındaki çocukların ve gençlerin boylarının uzamasında etkisi olduğu söyleniyor.

Boyotu Yan Etkileri: Hamilelik sırasında kullanılmamalıdır. Çok az miktar dada olsa gaz ve ishal yaptığı söyleniyor. Boyotu tüketilirken başka ilaçlar kullanılıyorsa aralarında iki saat olmasına dikkat edilmelidir.